Na het bouwen van een “precessie lunarium”, had ik de smaak te pakken en begon ik aan een nieuwe creatie. Een lunarium bouwen, waarbij de aarde en maan d.m.v. tandwielen worden aangedreven.

Het lijkt wel op puzzelen,
door zoveel mogelijk voor de hand liggende materialen te gebruiken.

De reden hiervoor is twee- ledig. Ten eerste er zijn bestaande tandwielen genoeg te verkrijgen. Reden twee is dat materiaal, vooral messing, zeer duur is en je het niet overal in kleine partijtjes kunt kopen. Je zoekt stad en land (internet) af hiervoor. Ook het zoeken naar een juiste globe houd je wel even bezig. In de kringloop winkel vond ik er geen. Dan maar op internet zoeken waar veel te koop is, maar meestal te klein of te groot en niet de juiste kleur. Uiteindelijk vond ik een set nieuwe boekensteunen met een globe van 100 mm voor €22,90. Een klein probleem was dat ze donkerder waren dan ik had verwacht. Maar wat er op is gesmeerd kan er vermoedelijk ook weer af. Eerder had ik al eens wijzerplaten van een overschildering ontdaan, d.m.v. nagellak remover. En wat ik had verwacht, de globe werd aanzienlijk lichter van kleur. Je moet wel zuinig met de remover omgaan bij het verwijderen van zulke kleur vernissen.

Daarna de benodigde tandwielen bijeen gezocht van moduul 0,8, en middels een provisorische opstelling uitgezocht welke 4 tandwielen het meest de schuine hoek van de 23,5 graad van de aardas benaderde. Een mooie bronzen bijpassende voet van een muurlamp uit de jaren 70tig , die in verhouding stond met de globe, mocht ik met toestemming van mijn vrouw gebruiken. Het overtollige deel van de lamp, de S vormige arm, kan ik nog wel als sinterklaas staf gebruiken. Steeds een graadje moeilijker maken dat is mijn doel. Dus nu drijven tandwielen de aarde en de maan aan, wel niet in de juiste verhouding, maar dat is bijna niet te verwezenlijken.

Nu de voet bewerken voor de haakse overbrenging. Na een poosje verschillende opties te hebben bedacht bleek de oplossing simpel. Het ophang gat van de voet van de muurlamp, heb ik opgeboord en daarin een bus gesoldeerd. Boven op de voet een bus voor een as van 8 mm geplaatst, voor de verticale as met het haakse tandwiel, daarna een messing strip onder ongeveer 23,5 graad gebogen, en daar bussen in geplaatst. Wel even het gat waar de aardas op geplaatst wordt een  0,5 mm sleuf vorming gemaakt, dit om met de steek van de tandenwielen wat te kunnen spelen.

De twee tandwielen van de aandrijving heb ik middels een bus aan elkaar vast gezet, en gemonteerd. Hierna de twee tandwielen van de aarde en de maan geplaatst. Voor een soepele loop moest ik de hoek van de strip nog een beetje corrigeren. Daarna bussen in de de globe geplaatst waardoor een as van 5 mm komt, die door middel van een schroefdop boven op de globe en een borgring op de as bevestigd is. Later heb ik de horizontale as van de haakse overbrenging nog verjongd, zodat deze wat minder wrijving had. Het geheel in elkaar zetten en het liep, de grootste klus daarna is het poetsen, verfraaien en kleine details aanbrengen, maar het loont!

Klokkenmakers en -bouwers gebruiken veel gebruikte onderdelen, maar om die toe te passen in nieuwe werkstukken ging meestal te ver. Het is in de regel vanzelfsprekend om altijd alles zelf te maken voor een nieuw ontwerp. Maar er is ook veel mogelijk, door het hergebruik van oude en nieuwe onderdelen. Zo heeft Frans Arts ook een ratel- overbrenging gemaakt onder zijn lunarium van het grond-rad van een comtoise.
Frans is nu een planetarium aan het bouwen van comtoise onderdelen. En als je bezig bent zie je een vormgeving en combinaties ontstaan, die geheel anders is dan je het had voorgesteld, je bent als het ware iets aan het creëren.