Piet Jansen, Boxmeer
Hij was wel schoenmaker, maar toch vooral klokkenbouwer!
Piet Jansen, (gehuwd met Anna Graat) geboren in Boxmeer op 7 mei 1886 en overleden in augustus 1982 te Boxmeer, was een stille rustige man, die schoenmaker was van beroep. Hij woonde samen met zijn gezin en zijn vrijgezelle broer Wim aan de Kreupelstraat, nu Burgemeester Verkuilstraat 17 in Boxmeer. Het huis waar de familie Jansen woonde, is nu parkeerplaats voor een supermarkt.
Piet Jansen werkte overdag als schoenmaker voor de kost, en ging s ‘avonds naar zijn andere werkplaats om klokken te bouwen, waar ook zijn broer Wim aan meewerkte. Al op jonge leeftijd bouwde hij daarvoor een draaibank, die hij in de loop der jaren aanpaste. In de jaren 1910- 1920 ontwikkelde Piet Jansen ook foto’s, dus duidelijk een man die vele interesses had.
Alle informatie die ik over Piet Jansen heb verkregen is al een verhaal apart. Het begon rond 1960 toen mijn vader vertelde over een bijzondere schoenmaker in Boxmeer!
En eind jaren zeventig kreeg ik over Piet Jansen nog meer te horen van zijn kleinzoon, toen we collega’s waren bij Stork Boxmeer. Nadat er in De Maasdriehoek van 2009 een artikel over mij verscheen werd ik gebeld door Mevr. Derks- Sanders uit St. Anthonis. Van haar kreeg ik wat foto’s, waaronder een bijzondere foto van haar man, samen met Piet Jansen in de werkplaats.
Mevr. Derks vertelde verder, dat ze haar man Antoon twee jaar lang dagelijks naar Boxmeer had gebracht in een Dafje , om het vak van klokkenmaker te leren. Er zaten ook foto’s bij waarop Theo Toonen stond, die ik goed kende uit de periode dat ik bij Stork werkte. Theo heeft nog gereedschap van Antoon, vertelde mevr. Derks. En na het bezoek aan Mevr. Derks bracht ik natuurlijk ook een bezoek aan Theo Toonen. Daar viel mijn mond open van verbazing. In een kistje dat Antoon Derks ooit van Piet Jansen had gekregen, en nu in het bezit was van Theo Toonen, zaten bijna alle moduulfrezen en verdeelschijven die Piet Jansen had gemaakt.
Verder bezat Theo ook nog enkele foto’s van Piet Jansen en een schrift met daarin de beschrijving van een ” Eeuwigdurende Kalender “.
Later, bij een bezoek aan de kleinzoon van Piet Jansen bladerde ik door een ingebonden jaargang van ” De Horlogemaker ” uit 1884. Op een bladzijde waar een artikel over een eeuwig durende kalender beschreven was, zag ik dat er een plaatje uitgeknipt was. Het uitgeknipte plaatje vond ik later terug tussen de foto’s van Theo Toonen! De ingebonden jaargang van ” De Horlogemaker “ is vermoedelijk in het bezit geweest van horlogemaker Martinus Michiels, een gediplomeerd horlogemaker uit Rijkevoort, die had er namelijk zijn stempel in geplaatst, en diverse keren zijn naam ingeschreven.
—Achterzijde huis P.Jansen.
Theo Toonen die door toedoen van Antoon Derks wel eens mee ging naar Piet Jansen bouwde samen met Antoon twee staande jaarklokken in 1975. Antoon deed het houtwerk en Theo maakte het uurwerk, de gegevens kwamen van Piet Jansen. Daarna bouwden ze samen ook nog twee staartklokken.
—Piet Jansen bij een van zijn mooiste klokken.
Piet Jansen zelf bouwde meestal twee klokken tegelijk, ook een voor J.v. Hoek slijterij in Cuijk, waar ze o.a. in de winkel hingen. Jan van der Hoek was een klokkenliefhebber die regelmatig in Friesland kwam en vandaar ook materiaal of onderdelen meebracht voor Piet Jansen. Een kleine veertig klokken heeft Piet Jansen gebouwd, enkele staande klokken maar meestal het type staart- en stoelklok. De wijzerplaten van Jansen zijn specifiek, althans die van zijn bijzondere klokken. De kenners en verzamelaars van oude klokken, spreekt dat wel aan..
Piet Jansen was een klokkenmaker die het vak verstond, gezien zijn bijzondere klokken qua uiterlijk maar ook technisch. Klokken met maan, dag, week en met carillon en jaarlopers.
—Piet met een stoelklokje.
Zijn werkplaats is gewoon een Anton Pieck plaatje, en zijn draai- en freesbank zijn uniek. Niet een alledaagse draaibank, maar een combinatie samen met de tandwielen freesbank. Een lust voor het oog, tenminste die daar oog voor heeft.
—De unieke draai en freesbank van Piet Jansen.
—Het schoenmakers gereedschap van Piet Jansen in het Boerenbondmuseum te Gemert.
Enkele bezoeken aan de kleinzoon van Piet Jansen, leverde ook nog mooie foto’s van de draai- en freesbank en het huis op. Maar ook van de vele gietmallen voor ornementen en hoekversieringen die de kleinzoon bewaard heeft.
En het schoenmakers gereedschap van Piet Jansen is nu opgeslagen in het Boerenbond Museum in Gemert, waar het wel te bezichtigen is. De klokken van Piet Jansen zijn voornamelijk in familie bezit.
Voorwaar een prachtige verzameling Boxmeers erfgoed!
Zijn bijnaam was ”Den Ebbert” deze bijnaam kennen maar zeer weinig mensen, de naam komt waarschijnlijk van de voornaam van Piet Jansen zijn vader, die heette namelijk Egbertus
—Artikel in de Gelderlander van 19 april 1961 uit een plakboek van Antoon Josephs uit Oploo.
—Huis Piet Jansen aan de Burgemeester Verkuilstraat te Boxmeer, (Inmiddels gesloopt)
—Het huis vanuit de tuin.
Beschrijving van eeuwigdurende kalender met een afbeelding. 6-01-1884
—De staande klok links achter Piet Jansen is in reparatie bij Piet Jansen en beschreven op deze site zie : http://maakeenstijd.nl/?s=hinke+
In een volgende artikelen meer over zijn draaibank en zijn bijzonder klokken.
(De foto’s in dit artikel zijn van familie Jansen en Toon Michiels)