Weissensee en zijn torenuurwerk .

DoorToon Michiels 4 februari 2013

Het torenuurwerk van de Evangelische kerk in Techendorf aan de Weissensee.

Ting, tingelinge- ting………

Dries van Wijhe was in 1989 de eerste winnaar van de alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee. Of Dries van de rondjes onder de kerk en van al zijn rondjes rond de kerk, een voorliefde voor klokken kreeg, weet ik niet, wel weet ik dat Dries zijn schuurtje vol met klokken heeft hangen.

Zelf kom ik al jaren op de Weissensee om te schaatsen, zoals zoveel Hollanders. En als je op het meer schaatst kan het karakteristieke dorpje met zijn mooie kerk je niet ontgaan. Het is mooier dan een ansichtkaart als je vanaf de “Dolomitenblick” aan komt schaatsen. De laatste jaren logeerde ik bijna onder de kerktoren namelijk bij: hotel ”Die Forelle” Techendorf 1.

—In de dagkrant van 30 januari 2013 (www.weissensee.nl )

Sepp Fian de beheerder. 

Voordat ik dit jaar naar de Weissensee vertrok, had ik al het plan opgevat na te vragen of ik het uurwerk mocht bekijken en fotograferen. De hotel eigenaar bij wie ik navraag deed of dit mogelijk was, belde meteen de conservator van de kerk, Dhr. Sepp Fian. En na overleg kon ik op dinsdag 29 januari om 10.00 uur het uurwerk komen bekijken.

Uurwerk van IOH Mayer Kirchbaum.

Het uurwerk stond in een uurwerk kabinet en daardoor niet in zijn geheel te fotograferen, maar wel in goede staat. Het deed geen dienst meer, omdat de aansturing van het uurwerk tegenwoordig elektronisch geregeld is, alsmede ook de luidklokken. De volgende dag stond er een mooi artikel met foto, van mijn bezoek in de dagkrant. Al gaf de kop van het artikel aan dat ik voor even de klokkenluider was. Het zou wel mooi geweest zijn, ting, tingeling- ting, ting,ting.

IOH Mayer Kirchbach

De kerk is gebouwd in 1900/1903, en vermoedelijk is het uurwerk er in 1903 in geplaatst. En slaat op de hele uren maar er zit ook een kwartier slag op. De maker van het uurwerk is niet de naam die erop staat, maar vermoedelijk de firma Hörz uit Ulm. Het is geleverd en geplaatst door de firma IOH Mayer uit Kirchbach in Oostenrijk.

Zendmasten bij Mainfinger (Foto Wikipedia: Patrick Kempf)

Op dit moment worden de wijzers aangestuurd door een DCF77 dat is een tijdzender die vanuit Mainflingen via de lage golf op een frequentie vam 77,5KHz en een vermogen van 50KW een signaal uitzendt dat binnen een straal van meer dan 1500 km te ontvangen is. De zender wordt beheerd door de ‘Physikalisch-Technische Bundesanstalt’, een instantie die vergelijkbaar is met het Nederlands Meetinstituut.

De moderne tijdvanger!

Met een betrekkelijk eenvoudige ontvanger is het mogelijk om een klok radiografisch te maken, die binnen West Europa hooguit enige tientallen milliseconden afwijkt. Het tijdsignaal van DCF77 wordt afgeleid van een aantal atoomklokken. De atoomklokken op de locatie in Mainflingen worden regelmatig gesynchroniseerd met de atoomklokken van de ’Physikalisch-Technische Bundesanstalt’ in Braunscheig. Voor het ontvangen van het tijdsignaal en het programmeren van de luidklokken hangt er in de kerk een computer die ingesteld kan worden. Het signaal bediend weer de elektromotoren voor het uurwerk en de luidklokken.

Altijd de juiste tijd.

Alle schaatsers die binnen de gestelde tijd ”binnen willen zijn”, kunnen dus met een gerust hart op de kerktoren kijken hoe laat het is op 950 meter hoogte!

Hopelijk zal eens het oude uurwerk weer lopend te zien zijn, voor de liefhebber, en de toerist.

De firma die nu de tijd onderhoud.
De slagschijf, rechts telt de slagen tussen de openingen die van 1 tot 12 oplopen.
Grondrad met opwindtrommel.
Kwartier slagschijf. l
Overbrenging naar de wijzerplaten.
Het mooie uurwerk staat in een kabinetskast, zoals dat wordt genoemd.
Boven de opening staat het uurwerk.