Toon Michiels, Vierlingsbeek 9 april 2013

Hinke, Boxmeer

Op zoek naar klokken van Piet Jansen de schoenmaker en klokkenbouwer, uit de Burgemeester Verkuijlstraatstraat in Boxmeer, kwam ik via,via, terecht bij een familielid van Juwelier Hinke uit Boxmeer. Iedereen uit de regio Boxmeer kent wel de Juweliers zaak van Piet Hinke. Piet Hinken kwam zelf uit Grotenbroek bij Enkhuizen waar nu nog Hinke Optiek Beheer B.V. is gevestigd. Piet werd als klokkenmaker ingehuurd door de weduwe Anna van den Heuvel-Heurkens van de juwelierszaak Van den Heuvel in Boxmeer. Hij trouwde later met de weduwe. Vandaar de naam juwelier P.Hinke, zijn zoon Nico heeft de zaak voortgezet tot 2005. Nadat ik een afspraak had gemaakt toog ik naar de familie om er een staande klok te gaan bekijken die van de hand van Piet Jansen zou zijn .

De ’Klok’

Dat was niet het geval, doch de klok die ik eraan trof was wel iets aparts. Een prachtige gave kast, met een schitterend uurwerk van vermoedelijk Engelse makelij. De wijzerplaat is prachtig beschilderd en het uurwerk is voorzien van een speelwerk. Het mooie daarvan is dat het niet op bellen slaat maar op de snaren van een harp. Deze zogenaamde harp is tegen de achterwand gemonteerd. Het speelwerk bevat veertig hamers die op dubbele snaren slaan. De houten beelden zijn ook prachtig om te zien. De kleine wijzer is niet gegraveerd, en vermoedelijk van latere datum, evenals het glas in de deur. De klok is niet gesigneerd, dus als iemand meer weet over de maker en de benaming van deze klok, evenals de voorstelling op de wijzerplaat in samenhang met de beelden, houd ik mij aanbevolen.

Kelten!

Zelf denk ik dat de klok gebouwd is voor een belang(rijke) nationalistisch Ier. Dit gezien de afwijkende kenmerken van deze staande klok. Want met de Keltische strijder op de kast, en in de toog van de wijzerplaat een harpspeler, alsmede een uurwerk voorzien van een harpspeelwerk kan dat bijna niet anders. De Keltische harp is ook nog het ”onsterfelijke” symbool voor Ierland.

Dat de klok niet gesigneerd is , is ook begrijpelijk, als de klokkenbouwer een Engelsman is geweest. Het speelwerk was niet te horen omdat de klok niet goed meer was afgesteld. Het zou mooi zijn als er een oude Ierse ballade op staat, of het Ierse volkslied. Het vier tonige,’ ting, tong, ting, tong’, van de Westminster lijkt mij uigesloten, gezien de harp met veertig hamers.

Boxmeerse Vaart

Dezelfde klok heb ik rond 1961 gezien in het ”Het Zandhuus” aan ’t Zandpaadje in Boxmeer. Het was tijdens de Boxmeerse Vaart toen de voordeur open stond van het huis, en iemand zei, kijk eens, wat een klok! Via dit huis dacht ik na vijftig jaar, op het spoor van een Jansen klok te zitten!

11 april 2013!

Wat schets mijn verbazing als ik tijdens het schrijven van een ander artikel deze foto tegenkwam. En op deze oude foto van Piet Jansen, (Schoenmaker van beroep geb. 7- 05-1886 overl. 27-08-1982 te Boxmeer) dezelfde klok zie staan. Via de fam. Hendrix kwam ik erachter dat Jan Hendrix deze klok voor 1960 in Eefde op een veiling heeft gekocht. We kunnen dan ook aannemen dat Jan Hendrix de klok naar Piet Jansen heeft gebracht voor reparatie. Piet Jansen is op de foto 75 jaar volgens een artikel in “De Gelderlander van 19 april 1961. En tot heden is er niemand, die weet wat voor melodie die klok heeft gespeeld. Deze klok heeft ook jarenlang bij Hinke in de winkel gestaan. De klok die inmiddels weer van adres is veranderd, hoop ik ooit klok nog eens werkend terug te zien, en vooral te horen.

Station Utrecht

Mijn oog viel ook nog op een mooie stoelklok. Ik vroeg of ik die mocht bekijken en fotograferen. Terwijl ik daar mee bezig was vertelde de eigenaar, dat die klok volgens de overleving, vier jaar in een kist onder een treinwagon in Utecht op het station heeft gestaan. De kist was geadresseerd aan de familie Hinke Boxmeer. Wat was het geval , bij het uitbreken van de oorlog in 1940 is de kist met de klok onder de wagon geplaatst vermoedelijk voor de veiligheid, of om hem later op te halen, en is er vier jaar onder blijven staan. Na de oorlog is de kist gewoon weer bezorgd bij de familie Hinke . De klok die in perfecte staat verkeert , hangt natuurlijk op een prominente plaats in huis. Of de klok gekocht was door de familie Hinke, of opgestuurd voor reparatie, is bij de familie niet bekend.

Metworst

Saillant detail, de achterkleinzoon van Piet Hinke, Levi Hinke, is de Metworst koning van 2013 in Boxmeer, en dat is een afbeelding op een klok waard!

Met dank aan Theo Toonen en de familie Hinke en Hendrix, voor foto’s en gegevens.